بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم

صحیفۀ سجادیه، فرازهایی از دعای چهل و پنجم/ با استفاده از برگردان (ترجمه) حجت الاسلام انصاریان.

حضرت امام سجاد، علی بن الحسین علیه السلام‌:

السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَكْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ، وَ يَا خَيْرَ شَهْرٍ فِي الْأَيَّامِ وَ السَّاعَاتِ.

سلام بر تو ای گرامی‌ترین همنشین از میان اوقات! و ای بهترین ماه، در ایّام و ساعات!

السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِيهِ الآْمَالُ‌، وَ نُشِرَتْ فِيهِ الْأَعْمَالُ‌.

- سلام بر تو، ماهی که در آن، آرزوها و حاجات، به برآورده شدن نزدیک است؛ و اعمالی که موجب خشنودی خداست، در آن پخش شده.

السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ قَرِينٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً‌، وَ أَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً‌، وَ مَرْجُوٍّ آلَمَ فِرَاقُهُ‌.

- سلام بر تو، ای هم‌نشینی که هنگام موجود بودن، منزلتش بزرگ؛ و وقت مفقود شدن، فقدانش دردناک؛ و مایۀ امیدی که دوری‌اش، رنج‌آور است.

السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ أَلِيفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرَّ‌، وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضَّ

سلام بر تو همدمی که چون رو کند، مونس گردد و مسرور و شاد کند؛ و زمانی که سپری شود، به وحشت اندازد و دل‌ها را به درد آورد.

...

اللَّهُمَّ إِنَّا أَهْلُ هَذَا الشَّهْرِ الَّذِي شَرَّفْتَنَا بِهِ، وَ وَفَّقْتَنَا بِمَنِّكَ لَهُ حِينَ جَهِلَ الْأَشْقِيَاءُ وَقْتَهُ ، وَ حُرِمُوا لِشَقَائِهِمْ فَضْلَهُ‌.

- خدایا! ما اهل این ماهیم که ما را به سبب آن شرافت و بزرگی بخشیدی؛ و با لطف و احسانت بر انجام اعمالش ما را موفّق فرمودی. هنگامی‌که تیره‌بختان وقتش را نشناختند؛ و از بخت بدشان، از فضیلتش محروم شدند.

شرح بیشتر

دقت شود که «سلام» در این فرازها، به معنای بدرود (خدا حافظی) می‌باشد.

●- ابتدای این دعا نیز با توصیف، مدح و ثنای خداوند سبحان آغاز می‌شود؛ چرا که نه تنها اقرار به توحید و خداشناسی و خدا پرستی مقدم است؛ بلکه باید خداوند منّان را به تناسب حاجتمان بخوانیم؛ به عنوان مثال: کسی که رزق می‌خواهد، او را «یا رازق» می‌خواند و کسی که می‌خواهد مشمول رحمت واسعۀ او گردد، او را «یا رحمانُ یا رحیم» می‌خواند؛ اما اگر انتقام از دشمنانش را بخواهد، «یا مُنتَقِم» می‌گوید.

●- از این دعای شریف حضرت امام سجاد علیه السلام می‌آموزیم که ماه مبارک رمضان، صرفاً یک زمانی بین زمان‌ها و ماهی بین ماه‌ها نیست که زمانی آغاز شود و زمانی به پایان رسد؛ و مبارکی‌اش نیز اعتباری نمی‌باشد، بلکه وجود حقیقی دارد؛ چنان که قرآن مجید نیز صرفاً یک کتاب نیست، صرفاً کلماتی که وحی شده‌اند نمی‌باشد، بلکه وجود حقیقی دارد.

●- امام سجاد علیه السلام، در این فرازها، به ماه مبارک رمضان، سلام می‌دهند و با این وجود حقیقی، خداحافظی می‌نمایند.

●- امام علیه السلام، ماه مبارک رمضان را یک «هم نشین» می‌خوانند؛ یعنی با اهلش، مجالست دارد؛ هم نشینی بزرگوار (کریم) و پر برکت که بودنش امید بخش و دوریش دردآور می‌باشد.

●- ماه مبارک رمضان، وجود حقیقی دارد که هنگام هم‌نشینی، مونس می‌شود، دل‌ها را شاد و امیدوار می‌کند، و با رفتنش، وحشت و درد به دل‌ها می‌اندازد؛ چرا که سپر نفوذ شیاطین جنّ و انس، موجب مغفرت الهی، سبب پذیرش اعمال و اجابت دعاها می‌باشد.

●- در اوقات دیگر، بندۀ مؤمن، از خداوند متعال، کرامت (بزرگواری - مقامی والا) و شرافت نزد خودش را می‌خواهد و معلوم نیست که ایمان و عمل او، قابلیت این مقامات را داشته باشد؛ اما اوقاتی وجود دارد که دیگر کرامت و شرافت را نمی‌خواهد، بلکه می‌گوید: «تو مرا به این کرامات رساندی»؛ مانند زیارت عاشورا که می‌گوییم خداوند متعال مرا به خاطر حضور با معرفت و ایمان در محضر شما، شناخت شما و اولیای شما، دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان شما، مکرم داشت: «فَاَسْئَلُ اللَّهَ الَّذی اَکْرَمَ مَقامَکَ وَ اَکْرَمَنی بِکَ ... - پس از خدایی که مقام تو را بلند و گرامی داشت و مرا هم بواسطه دوستی تو کرامت بخشید ...» - «فَاَسْئَلُ اللَّهَ الَّذی اَکْرَمَنی بِمَعْرِفَتِکُمْ وَمَعْرِفَةِ اَوْلِیاَّئِکُمْ وَ رَزَقَنِی الْبَراَّئَةَ مِنْ اَعْداَّئِکُمْ ... - و از خدائی که مرا گرامی داشت بوسیله معرفت شما و معرفت دوستانتان و بیزاری از دشمنان شما را روزی من نمود، می‌خواهم ...».

امام زین العابدین در این فراز، ابتدا به خداوند سبحان، اذعان و اعلام می‌دارد که ما اهل ماه مبارک رمضان بودیم، و سپس عرض می‌نماید که تو ما را به واسطۀ اهلیت این ماه، شرافت بخشیدی. «اللَّهُمَّ إِنَّا أَهْلُ هَذَا الشَّهْرِ الَّذِي شَرَّفْتَنَا بِهِ»

●- این نعمت بزرگی است که باید قدر بدانیم، به معنای واقعی شاکر باشیم و بکوشیم تا این مقام و منزلت را پس از ماه مبارک رمضان، از دست ندهیم.

 

 

کلمات کلیدی:   صحیفه سجادیه   رمضان