نباید در هیچ حال و کاری، از یاد خدا و معادش غافل شویم

«رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ * لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ» (النّور، 37 و 38)

- مردانی (کسانی) كه نه تجارت و نه معامله، آنها را از ياد خدا و بر پا داشتن نماز و ادای زكات غافل نمی‏كند، آنها از روزی می‏ترسند كه دلها و چشم‌ها در آن زير و رو می‏شود * تا خدا بهتر از آنچه انجام مى‌دادند به ايشان جزا دهد و از فضل خود بر آنان بيفزايد و خدا[ست كه] هر كه را بخواهد بى‏حساب روزى مى‏‌دهد.

●- مقصود از ذکر خدا، این نیست که کسی تسبیح دست بگیرد و هنگام تجارت یا کسب و کار، مرتب سبحان الله یا الله اکبر بگوید و بعد برای اندکی منفعت بیشتر، هر کاری که دلش خواست به انجام رساند! بلکه باید هنگام تجارت و کسب نیز به یاد خدا و قیامت باشد؛ حدود و احکام را رعایت نماید، انصاف داشته باشد و به خودش، دیگران و جامعه ظلم ننماید.

شرح بیشتر

*- مقصود از «رِجَالٌ» در این آیه، تمامی مردم از زن و مرد می‌باشند، چنان که وقتی در فارسی می‌گوییم «مردم»، مقصودمان فقط مردان نمی‌باشد، بلکه همگان را شامل می‌شود.

*- خداوند متعال، نمی‌پسندد و اجازه نمی‌دهد که بندگانش، حتی یک لحظه از یاد او غافل شوند و خدا و معاد را فراموش کنند؛ چرا که موجب سقوط آنان می‌گردد و به دنیا و آخرت آنان، زیان‌های شدید و گاه جبران ناپذیری وارد می‌نماید. غفلت از یاد خدا، یعنی جایگزینی محبوب‌های دیگر و اختصاص تمام توجه به آنها که به مثابۀ شرک است!

در قرآن مجید فرمود: قرآن بخوانید، نماز را اقامه کنید، ولی بدانید که اینها همه برای یاد اوست و یاد او بزرگتر است:

«اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ‌» (العنکبوت، 45)

- آنچه از كتاب به سوى تو وحى شده است بخوان و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز مى‌دارد و قطعاً ياد خدا بالاتر است و خدا مى‌داند چه مى‌‏كنيد.

حتی نماز که بالاترین عبادت، ستون دین و معراج مؤمن است، وسیله‌ای است که او برای اتصال به رحمت واسعه، یاد و قرب به خودش قرار داده است، چنان که فرمود:

«إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي» (طه، 14)

- همانا من الله هستم، الهی (معبودی) جز من نیست، پس مرا بپرست (بندگی کن) و نماز را برای یاد من اقامه کن»

اما، ما با این بدن، در این دنیا زندگی می‌کنیم؛ نه تنها بدن نیازهای ضروری دارد که باید برای رفع آنها بکوشیم، بلکه آدمی به مقتضای حیات دنیویش، از هوای نفس نیز برخوردار است و خواسته‌ها و خوشایندهایی (مشتهیاتی) دارد.

از این‌رو، اشتغال به امور دنیا، می‌تواند حواس انسان را از یاد خدا و معادش غافل سازد و از جمله امور دنیا که بیشتر سبب غفلت و فراموشی خدا و آخرت می‌شود، تجارت و بیع (معاملات) و کسب و کار می‌باشد؛ چنان که بیشتر مفاسد خُرد و کلان نیز در تعاملات تجاری و اقتصادی واقع می‌شود و سبب مفاسد دیگر می‌گردد!

فرمود: «بندگان مؤمن خدا»، کسانی هستند که تجارت، بیع و کسب و کار نیز نه تنها آنان را از یاد خدا غافل نمی‌سازد، بلکه بیشتر به یاد او می‌اندازد، چرا که از آخرت و عواقب گفتارها و کردارهایشان می‌ترسند.

به قول شهید رجایی رحمة الله علیه: «آنان به نماز نمی‌گویند کار دارم؛ بلکه به کارشان می‌گویند که وقت نماز رسیده و نماز دارم» (مضمون)

نماز، یک عبادت فردی است و زکات که منحصر به زکات فقهی در 9 مورد نمی‌باشد و حتی زکات فطریه یا زکات علم را نیز شامل می‌گردد، تکلیف و عبادت اجتماعی می‌باشد.

از این‌رو فرمود: این افراد، با تجارت و بیع، از یاد خدا غافل نمی‌شوند، نمازشان را اقامه می‌کنند و زکات‌شان را پرداخت می‌کنند.

اینان، در هر تجارت، کسب و کاری، با خداوند سبحان معامله می‌کنند؛ برای او کار می‌کنند، به او می‌فروشند، و او تنها خریدار و بهترین خریدار جان و مال آنهاست.

*- رعایت حدود الله، برای قرب به خدا و رهایی از عذاب نافرمانی، همان ذکر خداوند منّان در تجارت، خرید و فروش و کسب و کار است و باید یقین داشته باشیم که رازق اوست.

 

www.x-shobhe.ir

www.x-shobhe.com

www.313110.ir

 

 

کلمات کلیدی:  حدیث امروز