توحید نظری (اعتقادی) و توحید عملی - 1

«إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» (الفاتحه - حمد، 5)

- ما تنها تو را می‌پرستیم، و ما فقط از تو یاری می‌جوییم.

Tr) Ancak sana ibadet ederiz ve ancak senden yardım dileriz.

En) You alone we worship, and to You alone turn for help.

Gr) Dir allein dienen wir, und zu Dir allein flehen wir um Hilfe.

  «يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» (البقره، 21)

- ای مردم! پروردگار خود را پرستش كنيد، آن كس كه شما و پيشينيان شما را آفريد، تا پرهيزكار شويد.

میلیاردها نفر همچنان در معابد، بت‌های دست‌ساز خودشان را می‌پرستند! بسیاری بندۀ طاغوت‌های زمان خود می‌باشند و بسیاری هوای نفس خود را بندگی می‌کنند! و نیز بسیاری گمان دارند که دیگران برای کمک به او، مالک و مستقل می‌باشند!

شرح بیشتر

پرستش، در فطرت انسان نهادینه شده است؛ لذا هیچ کسی نیست که پرستش نداشته باشد؛ اما انتخاب إله و معبود، در اختیار انسان گذاشته شده است تا با نیروی عقل شریف که به نور علم می‌بیند و مطالعۀ دو کتاب عظیم آفرینش (خلقت) و وحی، إله حقیقی را بشناسد و بپرستد و دیگران را برای خود إله قرار ندهد؛ چرا که جز او کسی إله نیست و شریکی هم ندارد: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ».

تفاوت مؤمن با کافر و مشرک، «توحید» است؛ و هر که الله جلّ جلاله را نپرستد و یکتاپرست نباشد، مشرک است و دیگر فرقی نمی‌کند که چه کسانی یا چه چیزهایی را شریک قرار داده است! ممکن است کسی گمان کند که هیچ چیزی و هیچ کسی را نمی‌پرستد، اما غافل از این است که هوای نفس خود را «إله» گرفته است:

«أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ» (الجاثیه، 23)

- آيا ديدی كسی را كه إله (معبود) خود را هوای نفس خويش قرار داده‌؟! و خداوند او را با آگاهی (بر اينكه شايسته هدايت نيست) گمراه ساخته، و بر گوش و قلبش مُهر زده، و بر چشمش پرده‏‌ای افكنده، با اين حال چه كسی می‏تواند غير از خدا او را هدايت كند؟ آيا متذكر نمی‏شويد؟!

معنای پرستش، نماز و روزه و انجام سایر احکام نیست، اینها همه چگونگی بندگی (عبادت) إله العالمین می‌باشند و بت‌پرستان، طاغوت پرستان و بندگان هوای نفس، إله و معبود خود را به نوعی دیگر بندگی (عبادت) می‌کنند؛ بلکه «پرستش»، یعنی: وابستگی محض - یعنی کسی یا چیزی را اول و آخر بدانی - او را مالک و حاکم همه چیز بدانی - قدرت و قوت را در او ببینی - او را نفوذ ناپذیر (عزیز) بدانی - و گمان نمایی که او از خود چیزی دارد و می‌تواند چاره‌سازی کند و مشکلات را برطرف سازد - و خود را بنده و مطیع او بدانی!

مؤمن، در محضر خداوند سبحان، اذعان و اظهار می‌نماید که «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» و با این بیان، اولاً فقط به خودش اشاره ندارد، بلکه خود را در هر کجا که باشد، از جمع مؤمنان می‌داند و می‌گوید: «ما»، و ثانیاً اعلام مواضع می‌نماید که «ما فقط تو را می‌پرستیم و ما فقط از تو یاری می‌طلبیم»؛ یعنی جز تو را خالق، مالک، ربّ، قادر و رازق نمی‌دانیم؛ نه این که از زندگی اجتماعی روی برمی گردانیم، تعامل با دیگران را قطع می‌کنیم و به گوشه‌ای می‌خزیم و تنهایی زندگی می‌کنیم [که محال است]؛ بلکه می‌دانیم و باور داریم که هر چه هست، وسیله است؛ و به خواست تو اثر پذیر می‌گردند.

 

www.x-shobhe.ir

www.x-shobhe.com

www.313110.ir

 

 

کلمات کلیدی:  حدیث امروز   سوره حمد   توحید