بسمه تعالی

با اهدای سلام و احترام؛

این بار به جای "یادداشت سردبیر"، یادداشت "دبیر جمعیت زندگی" ایفاد می‌گردد، چرا که با توجه به شرایط پیش‌آمده جهت پیشگیری از ابتلا و نیز شیوع ویروس کرونا، به نکاتی بسیار مهم اشاره نموده است.

دبیر کل جمعیت زندگی: شیوع ویروس کرونا و اقدامات پیشگیرانه که مهم‌ترین آنها ماندن در خانه‌هاست، لازم و مفید برای سلامتی بدن می‌باشد، اما آثار نامطلوب و ماندگاری در فرهنگ، اخلاق، رفتار و به طور کلی «سبک زندگی» و نیز بروز اختلال در سلامت و آرامش روانی دارد که مسئولان ذیربط در مدیریت جامعه و نیز مردم، باید مراقب آنها باشند.

اگر به خاطر داشته باشید و یا تاریخچه‌ی فرهنگ، آداب، رسوم و سبک زندگی مردمان در جوامع گوناگون را مطالعه نمایید، می‌بینید که چگونه ابتدا غربی‌ها توسط رسانه‌ها، فیلم‌ها، سریال‌ها، کتاب‌ها، سلبریتی‌ها، رفتار سیاستمداران، نظریه‌پردازان و ...، فرهنگ و ادب رفتارهای اجتماعی را تعییر دادند و همین تغییرات، اخلاق و سبک زندگی آنها را به سوی «اومانیسم ماشینی»، متغیر نموده و می‌نماید!

*- به عنوان مثال: در گذشته‌ی نه چندان دور، و تا همین سی چهل سال پیش، مردم حتی در امریکا و اروپا، هنگام دیدار یا ورود، به زبان خودشان به یکدیگر سلام می‌دادند؛ سپس این سلام، جایش را به -روز بخیر و شب بخیر- داد و سپس به «های» خلاصه شد و اکنون اصلاً هیچ نمی‌گویند و در نهایت مانند دو مجسمه به یکدیگر نگاه می‌کنند!

*- تا همین گذشته‌ی نه چندان دور، مردم هنگامی که کاری ناپسند (حتی یک عطسه) از آنها رخ می‌داد، و یا غفلت، یا خطایی از آنان سر می‌زد، از طرف مقابل یا جمع، عذر خواهی می‌کردند؛ واژه‌ی [excuse me ]، به همان معنای «عذر مرا بپذیرید»، و یا به فرانسوی [pardon] به همان معنای «مرا ببخشید»، بین المللی شده بود، اما امروزه دیگر این دو کلمه مصرفی ندارد و جایش را به واژه‌ی «I am sorry» به معنای –متأسفم- داده است، تا جایی که در مقابل بزرگترین خطاها، رسوایی‌ها و حتی جنایات سیاسی و عذرخواهی سیاستمداران و یا پوزش مسئولان خائن، فقط بسیار متکبرانه گفته می‌شود: متأسفم! یعنی باز هم محور خودم هستم، حالا به شما چه گذشت و چه بر سرتان آوردم، و می‌بخشید یا خیر، مهم نیست! یعنی همان فرهنگ و ادبیات "اومانیستی".

*- در گذشته، مجریان برنامه‌های رادیویی و تلوزیونی، به شرکت کننده در مصاحبه و مخاطب خود می‌گفتند: «لطفاً در مورد این موضوع  توضیح دهید – آیا ممکن است در این مورد بیشتر صحبت کنید و ...»، امروزه بسیار متکبرانه و با منیّت می‌گویند: «من می‌خواهم که بگویید – من می‌خواهم که توضیح بیشتری دهید – دلم می‌خواد که شما یک دهن آواز زنده بخونین و ...»!

*- فرهنگ‌های عمومی به هنگام ملاقات، چون دست دادن، یا روبوسی رسمی و یا صمیمی و به همراه بغل کردن، پیش از شیوع کرونا تغییر یافت و به زدن مشت‌ها به یکدیگر و یا زدن مشت به سینه خود [به معنای دوستتان دارم]، مبدل گردید! و تعلیم داده شد تا  مردم به هنگام موفقیت و خوشحالی، به جای شکر، تشکر و لبخند، یا روی تخته بزنند، یا یک عضوی از بدن خود را بخارانند، یا خود را بلرزانند و یا اداهای عجیب و غریب [مثل فوتبالیست‌ها] در بیاورند!

●- آن چه بیان شد، مثال‌های ساده و ملموسی از تغییر سبک زندگی، فرهنگ و ادب شخصی و اجتماعی بود و نمونه‌های بیشتری در فرهنگ و ادب ارتباط میان فرزندان با پدر و مادر و اعضای خانواده، همسران، خواستگاری، ازدواج، خرید و فروش و ... دارد که همه دستخوش تخریب شده‌اند؛ و البته سابقه‌ این تغییرات اساسی و تخریبی، به ده‌ها سال پیش از شیوع کرونا  می‌رسد و شیوع این بیماری، زمینه را برای فرهنگ‌سازی سریع‌تر و گسترده‌تر در نگاه اومانیستی به زندگی، خودمحوری و خودبینی، در سرتاسر جهان مساعد نموده است.

●- امروزه، شیوع "ویروس کرونا – کووید 19" و اقدامات اجباری و توصیه‌ها، به ویژه ضرورت ماندن در خانه‌ها، به طور کلی "ارتباطات" در قطع کرده است و تعاملات اجتماعی، حتی در سطح یک خرید ساده را بسیار محطاطانه و استفاده از ماسک و دستکش و رعایت فاصله و ... نموده است، تا دیگر نیازی به هیچ گونه تغییری در فرهنگ و سبک زندگی، به ویژه در عرصه ارتباطات نباشد! و این انقطاع تا سطحی گسترش یافته که حتی توصیه می‌شود که اعضای خانواده، در عین ماندن در خانه، از یک دیگر نیز فاصله بگیرند!

نگاه قارونی به مقابله با کرونا

ایرانی‌ها، قبل از امریکا و ترامپ و یا سایر ملل و مقامات، شعار «ما کرونا را شکست می‌دهیم» را  سرلوحه اقدامات پزشکی و مراقبتی قرار دادند، اما همیشه همراه با توکل، دعا و امید به رحمت و لطف الهی بوده است. اما ترامپ و امثال او، روزی یک بار این شعار را متکبرانهسر می‌دهند!

بسیار فرق است بین «ما کرونا را به لطف و نصرت الهی شکست می‌دهیم» - یا - «ما کرونا را شکست می‌دهیم، ان شاء الله»؛ با ادعای متکبرانه‌ی «ما کرونا را شکست می‌دهیم»! اولی گویای اقدامات مؤمنان و متوکلان می‌باشد و دومی، اندیشه‌ی قارونی است که وقتی به او گفتند: با این ثروتی که خدا به تو داده، کمی هم به فکر آخرتت باش و به دیگران نیز انفاقی بنما، گفت: «اینها را با علم و هنر خودم به دست آوردم!».

ابتلائات روحی و روانی:

در هر حال، همانگونه که فرهنگ‌ها، آداب و اخلاق فردی و اجتماعی، در ساختار روحی و روانی انسان و جامعه تأثیر مستقیم دارد، تغییر فرهنگ‌ها، قطع ارتباطات، در خانه ماندن، ترس از ابتلا و مرگ، ترس از آینده، مواجه با مشکلات روزمره معیشتی، سوء استفاده‌ی بازار تولید و توزیع، برای تحمیل گرانی بیشتر و ...؛ نیز تأثیر مستقیم دارد و سبب پریشانی افکار، نگرانی و ترس قلبی، افسردگی، ناامیدی و ... می‌شود که به احتمال قوی کرونا دیر یا زود می‌رود، اما این عوارض یقیناً می‌مانند و ساختار، شخصیت و سبک زندگی قردی و اجتماعی را متغیر می‌سازند.

برنامه:

طبق آموزه‌های اسلامی، به ویژه رهنمودهای اهل عصمت علیهم السلام و نیز به حکم عقل، انسان سالم، برای هر روز و هر دقیقه و لحظه‌ی خود برنامه‌های هدفمند دارد، بخشی به استراحت  تفریح، بخشی به عبادت، بخشی به تأمین معاش و اداره زندگی و بخشی را به صله ارحام و ... اختصاص می‌دهد؛ اما حال که شرایط متفاوت شده است، و ضروری است که در خانه‌ها  بمانیم، حتماً باید ساعات خود را  برنامه‌ریزی کنیم و دقیقاً عین برنامه عمل نماییم:

1- نماز اول وقت و اختصاص دقایقی به ذکر و دعای پس از نماز، ضروری‌ترین، مفیدترین و روحیه‌بخش‌ترین کار روزانه می‌باشد.

2- اختصاص ساعتی معین، برای گردهمایی اعضای خانواده دور هم و گفتگو پیرامون هر موضوعی؛ از ذکر خاطرات گذشته گرفته، تا برنامه برای آینده، تا سرگرمی، مشاعره، مباحثه، همخوانی کتاب و گفتگوی با کودکان در سطح خودشان و یا بازی‌ با آنها، البته بازی‌هایی که امکان کنترل بهداشتی دارد.

3- اختصاص ساعت مشخص و دقیقی برای مطالعه. حال خواه تلاوت قرآن کریم باشد، یا کتب دینی، یا کتب علمی، یا رمان و ... – البته مطالعه کتابی که مفید برای دنیا و آخرت باشد.

4- اختصاص ساعتی (یا نیم ساعت)، فقط برای "تفکر" که بالاترین عبادت است.

همگان اذعان دارند که مشغولیت‌های روزمره، کار و انجام عادات، و بیش از همه، هجمه‌های سخنان و اخبار پوچ و شایعات در فضای مجازی، فرصت تفکر را از اذهان عمومی گرفته بود و اکنون بهترین فرصت برای پرداختن به این مهم می‌باشد. روزانه چند دقیقه، در مورد خود، خدا، معاد، نظام حکیمانه خلقت، خانواده، جامعه، آینده، اصلاح چه باید کردها و چه نباید کردها و ...، تفکر نماییم.

5- اختصاص ساعتی معین، برای ارتباط تلفنی [صوتی و حتی تصویری]، با خویشان، دوستان و همکاران و آشنایان دورتر. به ویژه با آنان که پیش از این دوران نیز ارتباط زیادی نداشتیم. روزی به چند نفر و طبق فهرست، تلفن بزنیم، احوالپرسی کنیم و سعی کنیم که در گفتگوها، همان سخنان تکراری و هراس‌انگیز در باره‌ی کرونا را بازگو ننماییم؛ بگوییم: یادت  کردم، تلفن زدم، صدایت را بشنوم، حالت را بپرسم و ... .

6- اختصاص دقایقی معین [هر چند فقط ده دقیقه]، و دست کم در دو نوبت صبح و عصر، به نرمش مناسب با سن و شرایط بدن.

7- تعیین ساعتی معین، برای شنیدن و دیدن برنامه‌های گوناگون رادیویی و تلویزیونی، اعم از اخبار، گزارشات، فیلم، سریال و ... – هیچ لزومی ندارد که ساعتی یکبار همان اخبار تکراری را بشنویم، یا هر برنامه‌ای را هر چند تکرار سوم یا دهم باشد را ببینیم و رادیو یا تلویزیون، از صبح زود تا شب دیر وقت، روشن باشد.

8- اختصاص ساعتی معین برای حضور در فضای مجازی، دریافت و ارسال پیام‌ها. چه ضرورتی دارد که این گوشی دائماً در دست باشد و هر پیامی به لحظه باز شود، هر پیامی فوری برای دیگران ارسال گردد، و به هر سخنی پاسخ داده شود؟! استفاده‌ی مؤمنان و اهل ذکر از تسبیح، کمتر از استفاده‌ی برخی از گوشی می‌باشد.

9- و برای هر کار درست دیگری که دوست دارید انجام دهید، حتماً برنامه‌ریزی نمایید و حتماً طبق برنامه عمل کنید، تا مبتلا به عوارض روحی، روانی، عصبی و امراض قلبی، فرهنگی، اخلاقی و ناهنجاری‌های رفتاری و نیز بی‌حوصلگی نگردیم.

مرتبط:

■ دعوت "جمعیت زندگی"، از روحانیون و طلاب جوان و انقلابی، برای حضور و فعالیت برای واکسینه‌ی اذهان عمومی و مقابله با جنگ روانی کرونا

مشارکت و هم افزایی (موضوع و نشانی لینک جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

 http://www.x-shobhe.com/shobhe/10236.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

  

  

       

کلمات کلیدی:  یادداشت