پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه): 

چگونه توضیح دهیم؟! و حال آن که تمامی پیامبران الهی، برای رشد و عاقبت به خیری آدمیان فرستاده شده‌اند! تمامی کتب إلهی به همین مقصود نازل شده‌اند! تمام قرآن مجید، نقشۀ راه و دستور العمل‌های رشد، کمال و عاقبت به خیر شدن می‌باشد و تمامی امامان علیهم السلام، به سوی عاقبت به خیر شدن دعوت، راهنمایی و هدایت نمودند و در همین جهاد به شهادت رسیدند!

آدمی در این دنیا، مسیری را از تولد تا مرگ طی می‌کند؛ مسافری است که به سوی مقصدی روان است. شاید برخی برای خود، مقاصدی تعریف کنند و به سوی آن حرکت کنند؛ اما مقصد نهایی، مبتنی بر تعاریف و تمایل انسان‌ها خلق و وضع نشده است!

در این دنیا دو مسیر خیر و شرّ برای آدمی وجود دارد که مقصد یکی نور است و دیگری نار و پس از هدایت، انتخابش بر عهدۀ انسان گذاشته شده است. لذا عاقبت به خیری در این است که انسان در مسیر نور قرار گیرد و به سوی نور برود.

«اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» (البقره، 257)

- خداوند، ولی (دوست و سرپرست) كسانی است كه ايمان آورده‌اند، آنها را از ظلمت‌ها، به سوی نور بيرون می‏برد. (اما) كسانی كه كافر شدند، اوليایی آنها طاغوتها هستند، كه آنها را از نور، به سوی ظلمتها بيرون می‏برند، آنها اهل آتش‌اند و هميشه در آن خواهند ماند.

*- فرمود: پیامبر را برای خروج بندگانم از ظلمات به سوی نور فرستادم؛ و راه رسیدن به نور و عاقبت به خیری این است که مردمان به خدا ایمان بیاورند و عمل صالح انجام دهند:

«رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا» (الطلاق، 11)

*- فرمود: قرآن مجید، نقشۀ راه خداوند سبحان، برای خروج بندگانم از ظلمات به نور (عاقبت به خیری) می‌باشد:

«هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ» (الحدید، 9)

- او كسی است كه آيات بينات بر بنده‌اش (محمد صلوات الله علیه و آله) نازل می‏كند تا شما را از تاريكی‌ها به نور بيرون برد، و خداوند نسبت به شما مهربان و رحيم است.

*- فرمود «ولایت» نور هدایت است که باید برای خروج از ظلمات به سوی نور (عاقبت به خیری)، از خدا، رسول و اولی الامر اطاعت کنید و اگر در موضوعی اختلاف نظر داشتید، آن را به امر خدا و رسول بازگردانید:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا» (النساء، 59)

- ای كسانی كه ايمان آورده‏‌ايد! اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد پيامبر خدا و صاحبان امر را، و هر گاه در چيزي نزاع كرديد آن را به خدا و پيامبر ارجاع دهيد اگر ايمان به خدا و روز رستاخيز داريد، اين برای شما بهتر و عاقبت و پايانش نيكوتر است.

بنابراین، مسلمانان، اگر به معاد ایمان دارند و می‌خواهند عاقبت به خیر شوند، باید در موارد اختلافی که ولایت و امامت در رأس آنهاست، باید ببینند که خدا و رسولش صلوات الله علیه و آله چه فرموده‌اند و اطاعت کنند.

شناخت (معرفت)

بدیهی است که گام نخست، در شناخت «معرفت» است؛ کسی که نمی‌داند نور کدام است و نار کدام و راهی که می‌رود به کدام منتهی می‌شود، گمراه و سرگردان است و نباید انتظار عاقبت به خیری نیز داشته باشد!

در اسلام عزیز که دین حق و دین عقل و فطرت است، «اصول عقاید تحقیقی است و تقلید در آنها جایز نیست»؛ البته مقصود این نیست که همه باید فیلسوف و عارف و مفسر شوند، بلکه هر کسی باید بکوشد که به حد خود، شناخت حاصل کند.

ایمان

اگر چه شناخت مقدم است؛ اما به تنهایی هدایت کننده و نجات‌بخش نیست؛ ابلیس لعین، خدا را می‌شناخت؛ اما به خاطر تکبرش منحرف شد! بسیاری از کفار و مشرکین نیز خدا را می‌شناسند؛ اما جایگزین می‌تراشند تا از هوای نفس خود اطاعت کنند! بلکه پس از شناخ، «ایمان» ضروری است که کار قلب است.

«ایمان»، یعنی آن چه را از حقایق شناختی، چنان فهم و باور کنی که اضطراب، دو دلی، شک و تردید را از تو دور کند و تو را در «امنیّت» قرار دهد. البته امنیت حقیقی، نه خیالی. «ایمان» یعنی این حقایق را نپوشانی (کفر نورزی) و انکار و رد ننمایی.

تقوا

«تقوا»، یعنی خود نگهداری. وقتی به سوی آتشی می‌روید یا آتشی برمی افروزید که از نور و حرارتش بهره ببرید، باید مراقب باشید که شعله‌های به شما اصابت نکند.

«تقوا»، یعنی هم سوی نور بروید، و هم مراقب باشید که مسیرتان به سوی ظلمات منحرف نشود.

«تقوا»، یعنی به سوی خیر بروید تا عاقبت به خیر شوید، و مراقب باشید که ترکش‌ها شرور به شما اصابت نکند. چنان که هنگام خوردن، مراقبیم که هم خوراک مفیدی بخوریم و هم چیز مضرّی نخوریم - یا هنگام تجارت، تلاش می‌نماییم تا سود ببریم، و مراقبیم که دچار ضرر و زیان نگردیم و ... ؛ لذا از یک سو توجه داریم که هر چه می‌کنیم، در راه خدا و رضایت او باشد تا به رشد، کمال و عاقبت به خیری برسیم و از سویی دیگر مراقبیم که هیچ امری، ما را از صراط مستقیم او خارج نسازد.

اراده‌ها

برخی بر عمل تکیه دارند و البته بیشتر اعمال و عبادات فردی! اما مهم این است که بدانیم عمل نیز پس از اراده محقق می‌گردد. خداوند سبحان، پس از اراده‌اش، عمل می‌نماید و اراده‌اش را با فرمانش محقق می‌گرداند:

«إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ» (یس، 82)

- شأن او این است که چون پدید آمدن چیزی را اراده کند، فقط به آن می‌گوید: باش، پس بی درنگ موجود می‌شود.

چه بسا کسی ارادۀ کار خوبی بنماید، اما به دلایلی موفق نشود؛ مِثل آن که برای شرکت در نماز جماعت، راهی مسجد شود و یا برای دیدن پدر و مادر از خانه در آید، یا بخواهد در امری جهادی مشارکت داشته باشد، اما موانعی ایجاد شود و نتواند - یا در نقطۀ مقابل، بخواهد ظلم و فسادی کند، اما موفق نشود؛ چنان که فرعون، چنگیز و هیتلر موفق نشدند و چنان که امریکا و انگلیس، می‌خواهند اسلام، انقلاب و جمهوری اسلامی و مردمان مسلمان را نابود کنند، یا اسرائیل قصد دارد که حماس و تمامی نیروهای مقاومت در منطقه را نابود کند، اما موفق نشدند و نمی‌شوند!

«يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ» (الصف، 8)

- آنها می‏خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند، ولی خدا نور خود را كامل می‏كند هر چند كافران خوش نداشته باشند.

بنابراین، خداوند سبحان، پیش و بیش از اعمال، به اراده‌ها اهمیت، نتیجه، پاداش یا جزا می‌دهد؛ لذا عاقبت به خیری، مستلزم اراده‌های نیکو و عالی می‌باشد:

«تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ» (القصص، 83)

- (آری) اين سرای آخرت را تنها برای كسانی قرار می‏دهيم كه اراده برتريجوئی در زمين و فساد را ندارند، و عاقبت نيك برای پرهيزكاران است.

عمل

شناخت (معرفت)، باور و ایمان، تقوا و اراده، در عمل ظهور و بروز دارد؛ لذا همیشه پس از ایمان، امر به «عمل صالح» شده‌ایم تا «عاقبت به خیر» شویم:

«الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَى لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ» (الرّعد، 29)

- كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏‌اند خوشا به حالشان و خوش سرانجامى دارند.

* - تمامی معارف و احکام فردی و اجتماعی اسلام عزیز، برای این است که شناخت به ایمان بیانجامد و آدمی بتواند متقی شود؛ به سوی نور حرکت کند و خود را آسیب‌هایی که او را به شرور می‌کشاند و بد عاقبت می‌نماید، حفظ کند.

بنابراین، تمام احکام فردی و اجتماعی اسلام عزیز، برای حرکت در مسیر رشد، برداشته شدن موانع، برخورداری از زندگی پاک، عاقبت به خیری و رسیدن به مقصود و مقصد عالی، در مقام قرب الهی می‌باشد.

«إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ * فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ» (القمر، 54 و 55)

- در حقیقت، پرهيزگاران در باغها و (کنار) نهرهای بهشتی جای دارند * در جايگاه صدق نزد خداوند مالك مقتدر.

مشارکت و هم‌افزایی - لطفاً این پرسش و پاسخ را در راستای «جهاد تبیین»، برای دوستان به اشتراک بگذارید؛ متشکر.

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن